Waarom je blad beter kunt laten liggen + voorbeeld van gemeente Ermelo

Het teken dat de herfst zijn intrede doet: vrolijk dwarrelend blad. Iedere herfst zijn de kleurrijke bladeren niet alleen een mooi gezicht, maar ook een bron van discussie voor veel groenbeheerders in gemeentes, parken en op landgoederen. Moet al dat blad opgeruimd worden, of is het juist beter om het te laten liggen?

Wat gebeurt er als je al het blad rond bomen opruimt?

Wanneer we gevallen blad systematisch verwijderen, vooral bij bomen in parken en gazons, verwijderen we ook waardevolle voedingsstoffen voor de bomen. De natuurlijke bodemkringloop is verbroken. Voedingsstoffen in de bodem raken langzaam op, waardoor de boom langzaam wegkwijnt tot een kasplantje. Weerbaar is de boom ook niet meer, iedere aantasting kan fataal zijn.

Voordelen van blad laten liggen

Door bladeren rondom de bomen te laten liggen, houden we een natuurlijke cyclus in stand waarbij de bodem elk jaar wordt aangevuld met organisch materiaal. De voordelen op een rijtje:

Voeding voor de bodem: Het bodemleven zet de afgevallen bladeren om in nuttige voedingsstoffen, die de bomen en andere planten weer op kunnen nemen.
Verbeterde bodemstructuur: Een constante toevoer van organisch materiaal en een rijk bodemleven zorgen ervoor dat de bodem luchtig en los blijft. Water en voedingsstoffen worden beter vastgehouden.
Bescherming van de boomwortels: De bladerlaag beschermt de wortels van bomen tegen extreme temperaturen en een gezonde bodem helpt om vocht vast te houden.
Minder maaien: In boomspiegels waar blad blijft liggen, groeit minder gras, waardoor we minder hoeven te maaien (liefst helemaal niet natuurlijk). Dit voorkomt schade aan de stamvoet van jonge bomen en vermindert bodemverdichting door de maaimachines.

Moet je dan al het blad laten liggen?

Nee, we snappen dat je niet zomaar overal het blad kan laten liggen. Een dikke laag bladeren kan bijvoorbeeld kale plekken geven op gazons. Opgehoopt blad kan gladheid veroorzaken op trottoirs of fietspaden, en je zult vast nog meer voorbeelden hebben. Het is daarom belangrijk om te kijken waar wat kan en genuanceerd te werk te gaan. Bijvoorbeeld overtollig blad op paden verwijderen en alleen rondom bomen en in plantvakken het blad te laten liggen. Scheelt ook weer werk met opruimen.

Voorbeeld gemeente Ermelo

In gemeente Ermelo ruimden ze standaard het blad op bij bomen in gazons. De groeiplaatsten verschralen langzaam en de conditie van de bomen neemt af. Samen met de groenbeheerder stelden we een plan op om het intensieve onderhoud rondom de bomen in gazons aan te passen, zodat de natuurlijke bodemkringloop weer loopt als een zonnetje.

We brachten een mulchlaag van houtcompost aan. Dit is de eerste stap in het op gang brengen van een constante langzame aanvoer van organisch materiaal. Bodemleven zet het organisch materiaal om in opneembare voedingsstoffen voor de bomen. Ook onderdrukt de mulchlaag de groei van gras, zodat er niet meer gemaaid hoeft te worden binnen de boomspiegels.

De gemeente Ermelo laat nu jaarlijks het blad rondom de bomen in de gazons liggen. Dit maakt de bomen weerbaarder en gezonder, zodat ze ook beter hun functies (verkoeling, wateropname, filteren van fijnstof, etc.) kunnen vervullen.

Conclusie en praktische tips

Het laten liggen van blad is dus geen teken van achterstallig onderhoud, maar juist een bewuste keuze die bijdraagt aan een gezondere bodemstructuur en robuustere bomen. Door bladeren te laten liggen, profiteert de bodem van een natuurlijke aanvulling van voedingsstoffen, verbetert de bodemstructuur en wordt verdichting tegengegaan. Gemeente Ermelo laat zien dat deze aanpak werkt en dat het een duurzame manier is om het groenbeheer te optimaliseren zonder extra kosten.

Tips om hier ook mee aan de slag te gaan:

Begin op een locatie: je hoeft het niet direct groots aan te pakken. Probeer het gewoon eens en breidt dit uit.
Informeer inwoners, bezoekers of andere mensen van wie je vragen verwacht, vooraf. Plaats een artikel in de krant, deel op social media waarom je dit doet.
Heb je vragen of zie je bezwaren, bel ons eens vrijblijvend op voor advies en meer informatie hierover.

Hopelijk ben je geïnspireerd om hier zelf ook mee aan de slag te gaan.